http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/turkiye_nin_meridyen_ve_paralelleri_(2).jpghttp://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/turkiye_nin_meridyen_ve_paralelleri_(2).jpgCOĞRAFİ KONUM
Her hangi bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu yere Coğrafi Konum denir.
Coğrafi konum iki başlık altında işlenir.

1- Mutlak Konum(Matematik Konum)
2- Göreceli Konum( Özel Konum)

1- Mutlak Konum(Matematik Konum)

Dünya üzerindeki herhangi bir yerin Ekvator’a ve Başlangıç Meridyeni’ne (Greenwich) göre konumunu ifade eder.

Bir alanın paralel ve meridyen değerleri  o yerin mutlak konumu hakkında bilgi verir.

2- Göreceli Konum( Özel Konum)

Dünya üzerindeki bir yerin kıtalara, denizlere, boğaz ve kanallara, ülkelere, yer şekillerine, yer altı ve yer üstü zenginliklerine ve önemli uluşım noktalarına göre belirlenen konumudur.

Konum Etkileri
1- Boylam Etkisi; bir yerin başlangiç meridyenine yaklaşması ve uzaklaşması dolayısıyla zaman farkının artası veya azalması boylamın etkisidir.
2- Enlem Etkisi; enlem etkisi bir yer üzerinde temelde sıcaklığa ve aydınlanmaya bağlı olarak kendini gösterir. Etki alanı oldukça geniştir.

- Haritalarda bozulma olur,
- Yer çekimine etki eder,
- Paralellerin boyları değişir,
- Güneş ışınlarının geliş açısı değişir, 
- Sıcaklık dağılışlarını, 
- İklim ve toprak tiplerini,
- Bitki türlerini, 
- Tarım ürünlerini,
- Denizlerin tuzluluk oranlarını etkilerken,
- Tarım sınırını, orman alt ve üst sınırını, dağlardaki kalıcıkar sınırını ve yerleşme üst sınırınıda belirler.

Türkiye’nin Mutlak Konumu(Matematik Konumu)

Türkiye 36°-42° kuzey paralelleri arasında yer alır. Buna göre ülkemiz Kuzey yarım kürede orta kuşakta yer alır. Bunun sonucunda:
• En kuzeyi ve en güneyi arasındaki kuş uçuşu uzaklık yaklaşık 666 km’dir.(42-36=6X111=666)
• Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
• Güneş ışınları düz bir zemine hiçbir zaman dik açı ile gelmez. En yüksek açı yaklaşık 75 derece ile 21 Haziranda 36. enleme gelir, en dar açı yaklaşk 27 derece ile 21 Aralıkta 42. kuzey paraleline gelir.
• Güneyden kuzeye doğru gidildikçe sıcaklık genel olarak düşer.
• Güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı artırırken kuzeyden esenler düşürür.
• Dağların güney yamaçları bakı etkisiyle daha çok ısınır.
• Ilıman iklimler görülür.

• Güneş ışınlarını 21 Aralık’ta en dar açıyla, 21 Haziran’da ise dike yakın açı ile alır.
Türkiye 26°-45° doğu meridyenleri arasında bulunur.
Bunun sonucunda:
• En doğusu ve en batısı arasındaki zaman farkı 76 dakikadır.(45-26=19X4=76)
• 2. ve 3. saat dilimleri içinde yer alır.(2018 den itibaren 3. saat diliminde sabitlendi)

Türkiye’nin güneyinden kuzeyine doğru gidildikçe bazı özelliklerin değişmesine neden olur. Bu özellikler şunlardır:
- Güneş ışınlarının yere düşme açısı azalır.
- Sıcaklık, enleme bağlı olarak azalır.
- Cisimlerin gölge boyu uzar.
- Deniz suyu tuzluluk oranı azalır.
- Kalıcı kar sınırı deniz seviyesine yaklaşır.
- Üzerinden geçen paralel dairelerinin boyları kısalır.
- Üzerinden geçen ardışık iki meridyen yayı arasındaki mesafe azalır.

Türkiye'nin Göreceli Konumu(Özel Konumu)

Türkiye sahip olduğu göreceli konum özelliklerinden (kıtalara yakınlık, boğazlar vb) dolayı önemli avantajlara sahip bir ülkedir. Türkiye’nin başlıca göreceli konum özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz;

- Ükemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir,
- Avrupa ve Asya kıtalarını birbirine bağlayan köprü konumundadır,
- Tarih boyunca farklı medeniyetlere beşiklik etmiştir,
- Yakın bir jeolojik zamanda oluşmuştur,
- Ortalama yükseltisi fazladır (1132 m),
- Dağlar genel olarak doğu-batı doğrultusunda uzanır,
- Yer şekilleri kısa mesafede değişiklik gösterir,
- Farklı iklim özellikleri görülmektedir,
- Tarım ürünleri çeşitliliği fazladır,
- Dünyanın doğal, ekonomik, kültürel ve siyasi yönden farklı bölgeleri arasında bulunmaktadır,
- Yer altı kaynak çeşitliliği bakımından zengin bir ülkedir,
- Petrol ve doğal gaz yataklarına sahip olan Orta Doğu ve Kafkas ülkelerine yakındır,
- Çevresindeki ülkeler için önemli bir enerji nakil merkezidir,
- Dünyanın önemli ulaşım yolları üzerinde yer alır,
- Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan İstanbul Boğazı ile Çanakkale Boğazı’na sahiptir,
- Üç kıtanın birbirine yaklaştığı yerde bulunur,

TÜRKİYE'NİN PARALEL VE MERİDYENLERİ

Konu anlatım görseli
http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/turkiye_cografi_konumu.pdf


Anasayfa