A       B     C    Ç   D    E     F     G    H     I -İ    J    K    L     M    N   

O-Ö      P      R      S-Ş     T     U-Ü      V     Y     Z

AÇIK HAVZA
Sularını denize veya okyanusa ulaştırabilen akarsu havzaları

AĞ
Bağlantı

AĞIL
Davarların barındırıldığı, üstü açık çitle çevrili yer.

AĞIZ
Akarsuyun denize ulaştığı yer

AFEL
Dünyanın güneşe en uzak olduğu tarih(4 Temmuz)

AGİK
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı

AKARSU REJİMİ
Akarsu yatağından su miktarının bir yıl içinde gösterdiği değişim

ALACAKARANLIK
Gün bitimi ile gecenin başlangıcı arasındaki zaman

ALBEDO
Bir yüzey üzerine gelen ışının yansıyan ışına oranı

ALPİN ÇAYIR
Yüksek dağlar üzerinde sürekli yeşil kalan bitki topluluğu

ALÜVYON
Akarsuların taşıdığı malzeme

ALİZE
30° enlemlerinden Ekvatora doğru esen sürekli rüzgarlar

ANEMOMETRE
Rüzgar hızını ölçen alet

ANKLAV TOPRAK

Bir ülkenin veya bölgenin başka bir ülke tarafından kuşatılmış toprak parçasıdır.

ANIZ
Ekin biçildikten sonra tarlada kalan sap

ANTEN
Radyo dalgalarını yada başka enerji sinyallerini gönderip almaya yarayan metal aygıt

ANTREPO
Ticari malların belli bir süre için korunduğu yer, depo

ANTROPOJEN BOZKIR
İnsan tarafından orman örtüsünün tahrip edilmesi sonucu oluşan bozkır

ANTROPOJEN ......(insan eliyle bozulmuş, değişmiş)

ANTİKLİNAL
Kıvrımlı dağın yükselen kısmı

ARKTRİK BÖLGE
Kuzey kutup bölgesi

ASİMİLASYON
Farklı kültürlerin başka bir kültür içinde eritilmesi

ATLAS
Haritalar takımı

ATOL
Mercan adası

AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa topluluğunun 1993′ den sonraki adı

AYSBERG
Su içinde yüzen buzdağı

B

BAĞIMLI NÜFUS
Çalışma çağı dışında kalan nüfus

BAKI
Güneşe dönük olma, güneşe bakma durumu

BANLİYÖ
Büyük bir şehrin çevresindeki yerleşim alanları

BARKAN
Hilal biçimindeki kum birikintisi

BAROMETRE
Basınç ölçer

BEYİN GÖÇÜ
Yetişmiş nitelikli ve eğitimli nüfusun daha iyi çalışma ve yaşama koşulları nedeniyle dışarıya göç etmesi

BOĞAZ
Dar, dik yamaçlı vadi veya iki denizi birbirine bağlayan su yolu

BOYUN
İki zirve arasında, dağın en alçak kesimi

BOZKIR
Kurak ve yarı kurak bölgelerin kısa boylu ot örtüsü

BULVAR
Ortasında ya da kenarlarında ağaç ve çimen kaplı bir şerit bulunan geniş cadde

BUZUL
Bir yamaçtan aşağı yavaşça hareket eden kalın buz tabakası

BİOMAS ENERJİ
Bitkisel ve hayvansal ürünlerden elde edilen enerji

BİYOCOĞRAFYA
Canlılar coğrafyası

C

CEPHE

Farklı karekterdeki hava kütlelerinin karşılaştığı alan

CEZİR

Gelgit sırasında deniz çekilmesi

CHARTER TAŞIMACILIĞI
Düzenli uçuşlara bağlı olmayıp, yolcu isteğine bağlı olarak yapılan dolmuş uçak yolcu taşımacılığı

Ç

ÇELTİK
Pirinç yetiştirilen sulak tarla

ÇERNOZYOM
Kara toprak

D

DALGAKIRAN
Limanları dalgalardan koruyan uzun setler

DAVAR
Koyun keçi gibi küçükbaş hayvanlara verilen ad

DEBİ (Akım)
Akarsuyun taşıdığı su miktarı

DELTA
Akarsuların denize ulaştığı yerde denizi doldurarak oluşturduğu üçgen görünümlü ova

DEMOGRAFİ
Nüfus bilimi

DEVAÜLE ETMEK
Bir ülke parasının diğer ülke paraları karşısındaki değerini düşürmek

DIŞ TİCARET AÇIĞI
İthalatın ihracattan fazla olması

DOLU
Yağmur gibi gökyüzünden düşen küçük buz topları

DOLUNAY
Ay’ ın dünyadan görülen yüzünün tümüyle aydınlık olması

DOLİN
Karstik aşındırma şekli, koyak

DRENAJ
Topraktaki fazla suların akıtılması

DİASPORA
Etnik yada dinsel toplulukların asıl topraklarının dışına dağılması

DÖVİZ
Yabancı ülke parası

E

EKLİPTİK
Yörünge düzlemi

EKOCOĞRAFYA
Ekolojiye coğrafi yöntemle yaklaşım, ekolojik coğrafya

EKOLOJİ
Çevre bilimi

EKOSİSTEM
Belli bir alanda yaşayan ve birbiriyle etkileşim içinde olan canlı topluluğu

EKSEN
Dünya’ nın yada başka bir gök cisminin merkezinden geçen ve bir ucundan öbürüne uzanan hayali çizgi

EKÜMEN
Yerleşilmiş alanlar

EKİNOKS
Gece gündüz eşitliği (21 Mart – 23 Eylül)

EKSKLAV TOPRAK

Bir devletin başka bir devlet tarafından kendisiyle bağlantısı kesilmiş toprağı eksklav topraklardır.

ENDEMİK BİTKİ
Dünyanın sadece belli bir bölgesinde bulunan ve belirli iklim şartlarında yetişen başka yerlerde yetişmeyen bitki

ENTANSİF TARIM ( İntansif Tarım )
Modern yöntemlerle yapılan verimi yüksek tarım

EKSTANSİF TARIM
İlkel tarım yöntemi

ENTEGRASYON
Yabancıların kültürel özelliklerini yitirmeden başka toplumlarla bütünleşmesi

EPİROJENEZ
Kıta hareketleri

ERG
Afrika’da kumlardan oluşan çöllere verilen isim

EROZYON
Toprağın kemirilmesi, taşınması

ESTUAR
Gelgitin görüldüğü kıyılarda su basmasına uğrayan akarsu ağzı

EURO
Avrupa Birliği ülkelerinin para birimi

EVRİM
Zaman içinde değişme

F

FALEZ ( Yalıyar )
Kıyı dikliği, kıyı uçurumu

FAUNA
Hayvan topluluğu

FERİBOT
Arabalar veya vagonlar ile içindeki yolcuları bir yakadan ötekine geçiren gemi

FENOLOJİ   bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalar için yaşam döngü olaylarının zamanını ölçen ve çevrenin bu olayların zamanını nasıl etkilendiğini belirleyen bir bilimdir.

FLORA

Bitki topluluğu

FOSİL
Kayalar ve toprak içinde bulunan eski canlı kalıntıları

FRİGOFRİK
Soğutma özelliği olan, soğutucu

FİYORD
Buzul aşındırması sonucu oluşan vadilerin deniz suları altında kalmasıyla oluşan girintili çıkıntılı kıyı

G

GAP
Güneydoğu Anadolu Projesi

GARİG
Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü makilerin tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkan bitki topluluğu

GAYZER
Fışkıran sıcak su kaynağı

GECEKONDU
İzinsiz yapılan ve altyapı ihtiyaçları devlet tarafından karşılanmayan dar gelirli ailelerin yaşadığı barınak

GEÇİCİ YERLEŞME
Yılın belli bir süresi boyunca kullanılan yerleşim

GELGİT ( Medcezir )
Ay’ ın çekimi nedeniyle deniz sularının kabarıp çekilmesi

GEOİT
Yer kürenin özgün şekli

GLASYE
Buzul

GMT
Greenwich orta saati

GRABEN
Çöküntü hendeği

GURUP VAKTİ
Güneşin batış anında ortaya çıkan kızıllık, batış anı

GİDEĞEN
Bir gölün sularını dışarıya boşaltan akarsu

GÜNBERİ
Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu tarih-3 Ocak

GÜNÖTE
Dünya'nın Güneş'e en uzak olduğu tarih-4Temmuz

H

HABİTAT
Bir canlının doğal yaşam ortamı

HAMADA
Afrika’da taşlardan oluşan çöllere verilen isim

HARA
Hayvan soylarının iyileştirilmesi için kurulmuş çiftlik

HASAT
Tarım ürünlerinin toplanması yada biçilmesi

HELYOGRAF
Güneşlenme süresini öçler

HEKTAR
10.000 m² ‘ye eşit alan ölçüsü

HORST
Çöküntü hendeklerinin kenarındaki yüksek yer

HİDROELEKTRİK SANTRAL
Baraj göllerinden yararlanılarak elektrik enerjisi elde edilen santraller

HİDROSFER
Su küre

HİGROMETRE
Nem ölçer

HİNTERLAND
Bir limanın çevresiyle olan ulaşım bağlantısı

HÖRGÜÇ KAYA
Buzul aşındırmasıyla oluşan deve sırtına benzer kaya

I-İ

IŞIMA
Yeryüzünün, güneşten aldığı ısıyı geri vermesi

İHRACAT

Dış Satım

İNLANDSİS

İNTANSİF TARIM
Modern tarım

Karalar üzerinde yayılan örtü buzulu, inland:kara, is:buzul

İSKAN

Yerleşme

İSTİHDAM

Bir kimseyi bir işte çalıştırma, iş imkanı yaratma

İTHALAT

Dış alım

İZOBAT

Eş derinlik eğrisi

İZOHİPS

Eş yükselti eğrisi

İZOTERM

Eş sıcaklık eğrisi

İZOYET

Eş yağış eğrisi

J

JEOMORFOLOJİ
Yer şekli bilimi

JEOPOLİTİK
Coğrafya koşullarına göre düzenlenen siyaset

JEOTERMAL
Sıcak su buharı

K

KABOTAJ
Bir ülkenin karasularında yük ve yolcu taşımacılığı hakkı

KALDERA
Volkan konilerinin patlaması ile oluşan çukurluklar

KALICI KAR ( Toktağan )
Yaz ve kış boyunca erimeden kalan kar

KALKER
Kireç taşı

KANAL
Akarsuları yada denizleri birbirine bağlayan, doğal yada insan yapısı su yolu

KANO
Kürekle kullanılan, dar, hafif ve küçük tekne

KANYON
Derin ve yamaçları çok dik vadi

KAPALI HAVZA
Sularını denize ulaştıramayan bölge

KAPIZ
Toroslarda dar ve derin vadi, kanyon

KARGO
Bir nevi paket ve yük taşımacılığı

KIRGIBAYIR
Sel suları ve akarsuların dilik dilik yardığı çıplak yamaçlar

KISTAK
Bir yarımadayı karaya bağlayan, iki yanı su ile çevrili dar kara parçası

KLİMATOLOJİ
İklim bilimi

KLİMATİZM
İklimden faydalanmaya dayalı turizm

KOPENHAG KRİTERLERİ
AB’ ye yeni aday üyelerin uymakla yükümlü olduğu siyasi kriterler

KRATER
Yanardağın huni şeklindeki ağzı

KRIYOSFER

Buz küre

KURU TARIM
Az yağışlı bölgelerde sulama olmaksızın yapılan tarımsal üretim

KİT
Kamu İktisadi Teşebbüsleri

KÜRESEL
Dünya ile ilgili

L

LAGÜN
Deniz kulağı, kıyı gölü

LAPYA
Karstik kayaçlardaki küçük kanalcıklar

LATERİT
Nemli tropikal bölgelerin tuğla kırmızısı rengindeki verimsiz toprağı

LEJAND
Haritaların açıklama anahtarı

LOKOMOTİF
Treni hareket ettiren motorun bulunduğu demiryolu taşıtı

LİMNOLOJİ
Coğrafyanın gölleri inceleyen bilim dalı

LİTOSFER
Taş küre

LÖS
Rüzgarın taşıyıp biriktirdiği toprak

M

MAAR
Volkanik patlama çukuru

MAKİ
Akdeniz ikliminin bitki topluluğu

MANDIRA
Peynir, yoğurt ve tereyağı üretimi amacı ile yapılan ahır hayvancılığı

MEDYA
Gazete, dergi, televizyon, radyo, sinema ve internet gibi yazılı görsel, iletişim araçlarının tümü

MENDERES
Akarsuyun büklüm yaparak akması

MERA
Hayvan otlatılan yer, otlak

METALURJİ
Maetalleri işleyen sanayi kolu

METEOR ( Göktaşı )
Uzaydan dünya’ nın yüzeyine düşen kütle

MONOKÜLTÜR
Tek bir çeşit tarım ürününün geniş alanlarda üretilmesi, tek ürüne dayalı tarım

MOREN
Buzulların biriktirerek oluşturdukları tepe, yükselti

MİKRO KLİMA
Küçük iklim bölgeleri

N

NADAS
Tarlanın bir yıl dinlendirilmesi

NARENCİYE
Turunç, limon, mandalina, greyfurt ve portakal gibi ürünlerin tümüne verilen ad, turunçgiller

NASA
ABD ulusal havacılık ve uzay dairesi

NAVLUN
Deniz taşımacılığı karşılığında alınan para

O-Ö

OBRUK
Karstik kayaçlardaki derin doğal kuyular

OECD
Uluslar arası İktisadi İşbirliği kalkınma örgütü

OKULLAŞMA ORANI
Okula devam eden nüfusun,okula devam etmesi gereken nüfusa oranı

OPEC
Petrol ihraç eden ülkeler örgütü

ORMAN SINIRI
Düşük sıcaklık veya yağış azlığı nedeniyle ormanın sona erdiği sınır

OROJENEZ
Dağ oluşumu

OTOYOL
Hızlı trafik akışı sağlamak amacı ile yapılan çift yönlü geniş yol

OZON TABAKASI
Atmosferin 20 – 25 yükseğinde yeralan ve morötesi ışınların büyük kısmını tutan tabaka

P

PARATONER
Yıldırım savar

PATENT
Bir buluşun sahipliğini ve kullanımını koruyan belge

PENEPLEN
Yontularak düzleşmiş alan

PERİHEL
Dünyanın güneşe en yakın olduğu tarih(3 Ocak)

PEYZAJ
Görünüş

PLANKTON
Deniz suyuyla sürüklenen canlı kalıntıları

PLANÖR
Motorsuz, yalnız rüzgar yardımıyla uçan uçak

POLAR HAVA
Kutuplara yakın bölgelerin soğuk havası

POLEN
Bitkilerin çiçeklerinden çıkan toz şeklindeki tohum

POLYE
Karstik bölgelerdeki erime ovaları, gölova

POTAMOLOJİ
Coğrafyanın akarsuları inceleyen bilim dalı

PROFİL
Dış uzanış, dış görünüş

PLÜVİYİMETYRE
Yağış ölçer

R

RAFTİNG
Eğim kırıklıklarının fazla olduğu eğimli akarsularda şişme bot ve sallarla yapılan su sporu

RAFİNERİ
Ham petrolü işleyen ve farklı ürünlerini ayrıştıran tesis

RAKIM
Yükseklik

REG
Büyük Sahra Çölünün kuzeyideki ovalara verilen isim

REKOLTE
Bir arazide ekilen üründen elde edilen yıllık toplam tarımsal üretim

RELİEF
Yer şekli

RESİF
Deniz yüzüne çıkmış mercan kayalar

REZERV
Yeraltında bulunan sıvı, gaz ve katı yakıt, mineral ve doğal kaynakların kullanılabilir potansiyeli

RİCHTER ÖLÇEĞİ
Amerikalı Charles F.Richter’ in depremlerin şiddetini ölçmek için geliştirdiği ölçek

S-Ş

SAĞANAK
Aniden bastıran şiddetli yağmur

SAVAN
Ağaçlı bozkır

SERA
Mevsim dışı sebze ve meyve yetiştirmek amacı ile yapılmış cam veya naylonla kapatılmış mekanlar

SERA ETKİSİ
Atmosferdeki gazların güneşten gelen enerjiyi emmesi sonucu atmosfer sıcaklığını artırması

SICAKLIK TERSELMESİ
Özellikle çukur bölgelerde alçak yerlerin daha yüksek yerlere nazaran soğuk olduğu atmosfer olayı

SOLSTİS
Gün dönümü ( 21 Haziran – 21 Aralık )

SONAR
Ses dalgaları ve yankı aracılığıyla su altındaki cisimlerin yerini saptayan aygıt

SPEOLOJİ
Mağara bilimi

SULUSEPKEN
Karla karışık kısmen donmuş yağmur

SÜBVANSİYON
Devlet tarafından toplumun çeşitli kesimlerine yapılan maddi yardımlar

SÜPERNOVA
Çok büyük bir yıldızın, güneşten milyarlaca kez daha güçlü bir parlamayla patlaması

SİRK
Buz yalağı

SİSMOLOJİ
Deprem bilimi

ŞELF
Denizlerin 200 m’ ye kadar olan sığ yerleri

T

TABAN FİYAT
Resmi kuruluşlar tarafından bir ürün veya mala verilen en düşük değer

TABAN SEVİYESİ
Akarsuların deniz, okyanus ve göle döküldüğü en alçak seviye

TABAN SUYU
Yer altı suyu

TAN VAKTİ
Güneşin doğuş anı, gün ağarması

TEKTONİK
Kırık parçalar halindeki yer katmanlarını inceleyen bilim

TENÖR
Maden cevheri içindeki saf metal oranı

TERMALİZM
Şifalı sulardan faydalanmaya dayalı turizm

TERMOMETRE
Sıcaklık ölçer

TERMİK SANTRAL
Katı ve sıvı yakıtları yakarak elektrik enerjisi üreten santraller

TOMBOLO
Dalgaların biriktirme gücüne bağlı olarak bir adanın karaya bağlanarak yarım adaya dönüşmüş hali

TOPOĞRAFYA
Yerşekli

TRANSİT
Gelip geçme

TRİKOTAJ
Örme işleri

TSUNAMİ
Depremin deniz ve okyanuslarda olması durumunda oluşan dalga

TURBALIK
Tabanında çürümüş bitki artıklarından bir katmanın bulunduğu bataklık

TURFANDA
Mevsim başında ilk yetişen meyve veya sebze

U-Ü

UZAY MEKİĞİ
Uzaya bir roketin sırtında fırlatılan ve insan taşıyan taşıt

V

VAHA
Çölün su bulunan bölümlerindeki yerleşim alanı

VAROŞ
Şehrin dış mahallesi

VİYADÜK
Bir ırmak yada vadi üzerinden geçiş sağlayan yüksek kara yada demiryolu köprüsü

Y

YAĞIŞ REJİMİ
Yağışların bir yıl boyunca mevsimlere veya aylara göre dağılışı

YENİAY
Ay’ ın dünyadan görülen yüzünün tümüyle karanlık olması

YERKÜRE
Dünya

YOĞUNLAŞMA

Su buharının sıvıya dönüşme süreci

YÖRÜNGE

Bir gökcisminin başka bir gök cisminin çevresinde dolanırken izlediği yol(mesela Dünyamızın Güneş etrafındaki dondüğü yol)

YEŞİL DEVRİM

Yeşil Devrim 1940'lar ile 70'ler arasında dünya genelinde gözlenen tarımsal üretim artışını ifade eden bir terimdir. Yeşil Devrim'in Babası" olarak anılan Norman Borlaug'ın öncülük ettiği hareket bir milyonun üzerinde insanı açlıktan kurtarmış, verimli tahıl türlerinin geliştirilmesine yardımcı olmuş, sulama olanaklarının iyilleştirilmesini sağlamış, koruma tekniklerini çağdaşlaştırmış, çiftçilere melez tohum, yapay gübre ve pestisit gibi girdilerin sağlanmasını kolaylaştırmıştır.

Z

ZEMHERİ
Kara kış, kış mevsiminin ilk kırk günü(22 Aralık ile 30 Ocak arası)

 

 EK KAYNAK

https://www.tck.org.tr/tr/kaynakca/cografya-sozlugu/cografya-sozlugu
Anasayfaya dön