Çizgi (Grafik) Ölçek: Eşit aralıklara ayrılmış bir doğru üzerinde küçültme oranının gösterilmesidir. Çizgi ölçekte eşit bölmelerin her birine çentik denir. Çizgi ölçeklerden faydalanarak harita üzerindeki mesafelerin gerçek değerleri kolayca hesaplanabilir. Ayrıca haritalarda büyütme ve küçültme yapılırken oranlarda bozulma olmadığından çizgi ölçek, kesir ölçeğe göre daha çok tercih edilir.

Kesir Ölçek: Küçültme oranının rasyonel ifadeyle gösterilmesidir.
1/200.000 değerindeki ölçekte; 1'in değeri cm'dir ve kağıt üzerindeki uzaklığı gösterir, 200.000'in değeri de cm'dir ançak bu değer gerçek uzaklık, mesafeyi belirtir. 
1/200.000'lik bir ölçek, küçültmenin 200.000 kez yapıldığını ve 1 cm'e eşitlendiğini belirtir.
              1cm / 200.000
         (kağıt üzerinde) / (gerçek uzaklık)

* Payda büyüdükçe ölçek küçülür.(1/10.000....1/200.000....1/1000.000)
                                               (Büyük ölçek.................Küçük ölçek)
* Ayrıntı azalır, bozulma artar.   (Ayrıntı çok, alan küçük......... Ayrıntı az, alan çok)
* Kâğıtta kapladığı alan azalır.    
* Gerçekte gösterdiği alan genişler

ÖLÇEK ÇEVİRME

Kesir ölçeği çizgi ölçeğe çevirme

* Kesir ölçeğin paydasında bulunan birim, çizgi ölçekte kullanılacak birime dönüştürülür. Yukarıdaki resimde 500.000 olarak verilen uzaklık 5 km'ye çevrilir ve çizgi ölçeğin her çentiği 5 km'ye eşit olur.
               
                     5.....0.....5.....10.....15.....20 km
  
* Bulunan değer, çizgi ölçekte 0’ın sağındaki ilk birim olarak kabul edilir ve katları şeklinde yazılır.

Çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirme

Çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirmede iki yol vardır:

1. yol           5.....0.....5.....10.....15.....20 km  5 cm= 20 km ise 
1cm= 5km o da eşittir 1/500.000

Çizgi ölçeğin boyu harita uzunluğu olarak kabul edilir. Çizgi ölçeğin üzerindeki başlangıç ve bitiş değerlerinin Toplamı gerçek uzunluğu verir. Ölçek formülünde yerine yazıldığında kesir ölçek değeri elde edilmiş olur

2. yol        5.....0.....5.....10.....15.....20 km   Her çentik 5 km ise 
1cm=500.000 cm o da eşittir 1/500.000

Çizgi ölçekte her bir çentik aralığı harita uzunluğu olarak kabul edilir. Her çentik aralığının karşılık geldiği değer de gerçek uzunluk olarak alınır. Gerekli orantı kurulduğunda 1 cm’lik uzunluğun karşılık geldiği değer bulunup paydaya yazılır ve kesir ölçek elde edilir.

 Metrenin katları/askatlarıhttp://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/uzunluk_olculeri.jpg

 Anasayfa