BÖLGE TANIMI
510 milyon km2 kaplayan Dünya dağlardan, ovalardan, sulardan, buzullardan, ormanlardan, çöllerden vb farklı yapılardan oluşmaktadır. Bunların her biri diğerlerinden farklı ama kendi içerisinde benzer özellikler göstermektedir. Bu farklı yapıları bir bütün olarak incelemek oldukça güçtür. Bu nedenle coğrafya sayesinde dünya anlamlı parçalara ayrılarak öğrenilmesi önemlidir. Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler bakımından çevresinden farklı; kendi içinde benzerlik gösteren alanlara bölge denir.
Bölgeler şekilsel ve işlevsel özelliklerine göre iki grupta sınıflandırılabilir
BÖLGELER |
Şekilsel Bölge Türleri | İşlevsel Bölge Türleri |
Doğal Şekilsel Bölge Türleri | Beşeri Şekilsel Bölge Türleri | Hizmet Bölgeleri | Yönetsel Bölgeler | İstatistk Bölgeleri | Kalkınma Projesi Bölgeleri |
Yer Şekillerine Göre Bölgeler | Ham Madde Üretim Bölgeleri | Eğitim | Valilik | Veri Toplama Bölgeleri | GAP |
İklim Bölgeleri | Sanayi Bölgeleri | İletişim | Yönetsel bölgeler | DOP | |
Hidrografik Bölgeler | Nüfus Bölgeleri | Güvenlik | KOP | ||
Toprak Bölgeleri | Yerleşme Bölgeleri | Ulaştırma | DOKAP |
Bitki Bölgeleri | Kültür Bölgeleri | Sağlık | |||
Afet Bölgeleri | Askeri, Siyasi, Ekonomik İş Birliği Bölgeleri | Turizm |
BÖLGE TÜRLERİ
ŞEKİLSEL BÖLGE TÜRLERİ
Yeryüzü şekillerine göre bölgeler; Dağ, ova veya plato gibi yer şekillerinin dağılışı esas alınarak oluşturulmuş bölgelerdir.
İklim tiplerine göre bölgeler; İklim kuşaklarının veya iklim tiplerinin dağılışı esas alınarak oluşturulmuş bölgelerdir.
Toprak özelliklerine göre bölgeler; Toprak tiplerinin dağılışı esas alınarak oluşturulmuş doğal bölgelerdir.
Bitki örtüsüne göre bölgeler; Bitki topluluklarının dağılışını esas alınarak oluşturulmuş doğal bölgelerdir.
Su özelliklerine göre bölgeler; Okyanus, deniz, göl, akarsu gibi su kaynaklarının dağılışı esas alınarak oluşturulmuş bölgelerdir.
Doğal afetlere göre bölgeler; Doğal afet türlerinin gerçekleşme alanlarının dağılışı esas alınarak oluşturulan doğal bölgelerdir.
BEŞERİ ŞEKİLSEL BÖLGELER
Ham madde özelliklerine göre
Tarımsal ham madde ve diğer ham madde özelliklerine göre bölgeler;
Sanayi özelliklerine göre bölgeler; Sanayi faaliyetlerinin dağılışı esas alınarak oluşturulan beşerî bölgelerdir.
Madenlere göre bölgeler;
Turizm özelliklerine göre bölgeler;
Serbest ticaret özelliklerine göre bölgeler;
Ulaşım özelliklerine göre bölgeler;
Karma bölgeler;
Nüfus özelliklerine göre bölgeler;Nüfusun dağılışı, nüfusun özellikleri (yaş,cinsiyet, eğitim, meslek gibi), nüfus artışı ve göç hareketleri esas alınarak oluşturulmuş beşerî bölgelerdir.
Yerleşme özelliklerine göre bölgeler; Yerleşim bölgeleri, yerleşim tipleri ve bunların özellikleri esas alınarak oluşturulmuş beşerî bölgelerdir.
Konut yapı özelliklerine göre bölgeler;
Kültür ve dini özelliklerine göre bölgeler; İnsan topluluklarının dil, din, ırk veya etnik kültürel özellikleri esas alınarak oluşturulan beşerî bölgelerdir.
Siyasi-askeri ve ekonomik iş birliği özelliklerine göre bölgeler; Ülkeler arasında siyasi, askerî veya ekonomik amaçlarla oluşturulan iş birliği örgütlerinin sınırları esas alınarak oluşturulan bölgelerdir.
Kültür özelliklerine göre, Türk Kültürü Bölgesi
İdari özelliklerine göre bölgeler;
Planlama özelliklerine göre bölgeler;
İŞLEVSEL BÖLGE TÜRLERİ
Yönetsel Bölgeler
Mülki idari özelliklerine göre bölgeler; Yerel yönetim özelliklerine göre bölgeler; Kamu kurumlarının özelliklerine göre bölgeler;
Hizmet Bölgeleri
Eğitim Sağlık Güvenlik Ulaştırma iletişim Turizm gibi pek çok alanda özel ve resmi kurumlar tarafından oluşturulan bölgelerdir.
İstatistik Bölgeleri
Ülke içindeki Kalkınma planları yapabilmek için çeşitli istatistik veriler tutulmaktadır bu verilerin bölgelere göre oluşturulması önemlidir.
Kalkınma Projesi Bölgeleri
Bölgesel kalkınmanın amaçlandığı alanları kapsamaktadır
Konu sınav örneği http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/bolgeler_konu_sinavi.pdf
EK KAYNAKLAR