SOLSTİSLER(GÜNDÖNÜMLERİ)
21 HAZİRAN SOLSTİSİ (GÜNDÖNÜMÜ);
Dünyamız 21Mart ekinoksunu yaşadıktan sonra kuzeye doğru açı kazanmaya başlar, yaklaşık üç ay süren dönemde 23o bir açı kazanır. Artık Güneş ışınları 23o 27' kuzey enlemi olan YENGEÇ DÖNENCESİNE dik gelir, bu durumda Güneş ışınları ekvatora en uzak noktadır ve en düşük açı ile düşmektedir. Aynı zamanda ışınların, ülkemize en yüksek açı ile geldiği gündür.
AYRICA;
1-21 Haziran’da Güneş ışınları, öğle vakti Kuzey Yarım Küre’de bulunan Yengeç Dönencesi’ne dik açıyla düşer.
2- Yengeç Dönencesi’nde öğle vakti, düz zeminlerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz.(23 Eylül-21 Mart'ta Ekvator'da ne yaşanıyorsa bu tarihte Yengeç Dönencesinde yaşanır)
3-Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de ise kış mevsimi yaşanmaya başlar.
4- Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüz, en kısa gece; Güney Yarım Küre’de ise en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.
5- Bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre’de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya; Güney Yarım Küre’de ise geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya
başlar.
6- Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden teğet geçer. Bu yüzden Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz, Güney Kutup Dairesi’nde ise 24 saat gece yaşanır.
7- Güneyden kuzeye doğru gidildikçe gündüz süreleri uzar.
21 ARALIK SOLSTİSİ(GÜNDÖNÜMÜ)
Dünyamız 21 Hazirandan sonra güneye doğru açı kazanmaya başlar, yöründeki durumu Güneş'ten 5 milyon km uzakta olduğu için yörüngedeki hızı azalmaya başlar, iki gün geçikmeyle eylül ekinoksuna yetişir(23 Eylül ekinoksu). Yörünge düzlemi ile ekvator düzleminin çakıştığı bu tarihte gece-gündüz eşitliği yaşanır.
Dünyamız bu tarihten sonra da güneye doğru açı kazanmaya devam eder ve yaklaşık üç ay sonra 23o açı kazanarak en yüksek açıya ulaşır. Artık Güneş ışınları 6 ay önceki durumundan yaklaşık 47o uzak bir noktaya gelmiştir, OĞLAK DÖNENCESİNE dik gelir.(Ülkemize en düşük açı)
AYRICA;
1-21 Aralık’ta Güneş ışınları, öğle vakti Güney Yarım Küre’de bulunan Oğlak Dönencesi’ne dik açıyla düşer.
2- Oğlak Dönencesi’nde öğle vakti düz zeminlerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz.
3- Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz, en kısa gece; Kuzey Yarım Küre’de ise en uzun gece,
en kısa gündüz yaşanır.
4- Bu tarihten sonra Güney Yarım Küre’de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya; Kuzey Yarım
Küre’de ise geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar.
5- Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de yaz, Kuzey Yarım Küre’de ise kış mevsimi yaşanmaya başlar.
6- Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden teğet geçer. Bu yüzden Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz,
Kuzey Kutup Dairesi’nde ise 24 saat gece yaşanır.
7- Kuzeyden güneye doğru gidildikçe gündüz süreleri uzamaktadır.
MEVSİMLER: Güneş ışınlarının yeryüzene düşme açısı, gece-gündüz süreleri, sıcaklık değerleri gibi özellikler bakımından farklı durumların yaşandığı, yıl içinde birbirini takip eden dönemlere mevsim denir.
Mevsimler, eksen eğikliği ve dünyanın yıllık hareketinin sonucunda oluşur. Süreleri ortalama üç aydır, kuzey yarım küre iki gün fazla yaz yaşarken iki gün eksik olarak kış yaşar. Güney yarım küre de durum tam tersidir.(nedeni?).
Mevsimler en belirgin olarak 300 - 600 enlemleri arasında yaşanır. 00-300 enlemleri arası genelde yaz iken, 600-900 enlemleri arası ise genelde kış özelliklidir.
Mevsimler; astronomik mevsimler(ekinoks ve gündönümlerine göre) ve meteorojik mevsimler(sıcaklık-rüzgar ve yağış özelliklerine göre)olmak üzere ikiye ayrılır.Meteorolojik mevsimlerin etkikisi her yerde aynı değildir. Yağış ekvatoral bölgede, sıcaklık orta kuşakta etkilidir.
EK KAYNAKLAR