ATMOSFERDEKİ  NEM(SU BUHARI)
Atmosferdeki su buharı miktarına nem denir. Atmosferdeki oranı çok azdır ve değişkendir(% 0,25- % 2 arasında değişmektedir). Havadaki nem oranı her yerde aynı değildir.Bu durumun çok çeşitli nedenleri bulunmaktadır.
Nemin sıcaklığı dengeleyici bir özelliği vardır. Bundan dolayı havanın aşırı ısınmasını ve aşırı soğumasını engeller. Nemin yeterli olduğu yerlerde gece-gündüz sıcaklık farkı az olurken nemin az olduğu yerlerde gece-gündüz sıcaklık farkı fazla olur. Deniz kenarları ve iç çöller bu durumlara iki örnektir.
Havadaki nem miktarının belli bir ağırlığı olduğu için zemine bir basınç uygular.Bu basınca da su buharı basınçı denir.
NEM(SU BUHARI) KAYNAKLARI
En önemli nem(su buharı) kaynakları;
- Okyanuslar ve denizler
- Göller, akarsular
- Ağaçlar ve diğer bazı canlılar

NEME ETKİ EDEN ETMENLER-

Sıcaklık; sıcaklık ile nem doğru orantılıdır yani sıcaklık arttıkça havadaki nem miktarı da artar.

Buharlaşma yüzeyi; yüzey genişledikce buharlaşma ve dolayısıyla nem de artar.

Enlem; genel olarak ekvatordan kutuplara gidildikce nemlilik azalır(sıcaklığın etkisi)

Yükselti; yükseldikce sıcaklık azalıldığı için nen-mlilik de azalır.

Basınç; hava basıncı azaldıkca nemlilik artar, basınç artıkca nemlilik azalır.

Hava kütlelerinin hızı; yavaş hareket eden hava hareketleri buharlaşmayı azaltır, hızlı hareket eden hava hareketleri ise buharlaşmayı artırır.

SUYUN ATMOSFERE GEÇİŞİ VE SU BUHARININ OLUŞUMU(SU DÖNGÜSÜ)
Sıcaklığın etkisine bağlı olarak sıvı haldeki suyun buharlaşmaya başlaması ile su döngüsü oluşur. Buharlaşma ve terlemeyle başlayan su döngüsü yağışla tekrar yeryüzüne iner.
Atmosfere geçen su buharının azlığı-çokluğu sıcaklığın şiddetine bağlıdır. Bundan dolayı buharlaşma ile sıcaklık arasında doğru bir orantı vardır.

BUHARLAŞMA; ısıya maruz kalan suyun su buharı haline geçmesidir.

BUHARLAŞMAYA ETKİ EDEN ETMENLER
Sıcaklık, enlem, bulutluluk, güneşlenme süresi, bakı, rüzgarlar, havadaki nem oranı, havanın yükselmesi,

TERLEME; Atmosfer sadece buharlaşma ile su buharı edinmiyor, terleme de başka bir su buharı edinme şeklidir. Fark buharlaşma suyun, terleme de ağaç ve canlıların suyun su buharına dönüştürme yöntemidir.

NEMİN ATMOSFERE AZ VEYA ÇOK MİKTARDA GEÇTİĞİ YERLER
Atmosferde çok az bulunan su buharının oranı yere ve zamana göre değişir. Örneğin Ekvator’a yakın nemli yerlerde su buharının oranı fazla
(%2-3), kutuplara yakın soğuk yerlerde ise su buharının oranı azdır (%0,25). 

HAVADAKİ NEM NE ZAMAN ARTAR, NE ZAMAN AZALIR
Sıcaklığa bağlı olarak değişir. Buharlaşma ile sıcaklık arasında doğru bir orantı vardır. 

SU DÖNGÜSÜ; Suyun buharlaşma ve terleme ile hâl değiştirerek yeryüzü ile atmosfer arasındaki dolaşımına da su döngüsü denir.

YOĞUŞMA-YOĞUNLAŞMA

Atmosferde bulunan su buharının soğuyarak sıvı ya da katı hâle geçmesine yoğunlaşma denir. 

HİGROMETRE;  Nem; Higrometre adı verilen bir aletle ölçülür.

NEM ÇEŞİTLERİ Mutlak Nem, Maksimum Nem ve Bağıl Nem

MUTLAK NEM(MEVCUT NEM) NERELERDE AZ, NERELERDE ÇOK

Mutlak (mevcut) nem, 1 m3 ya da 1 kg havanın içinde gram cinsinden
bulunan su buharı miktarına denir. Gram olarak ifade edilir.
Mutlak nem sıcaklığın  ve buharlaşmanın fazla olduğu tropikal bölgelerde, okyanus ve deniz kıyıları ile sulak alanlarda çok; kutuplarda, yüksek alanlarda ve çöllerde
ise azdır.

MAKSİMUM NEM(DOYMA MİKTARI) ÖZELLİĞİ, SICAKLIK İLE
İLİŞKİSİ

Maksimum (doyma miktarı) nem, 1 m3 havanın belirli bir sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına denir.
Sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği nem miktarı da artar. Maksimum nem ile sıcaklık arasında doğru bir orantı vardır.
Yaklaşık 30 ⁰ enlemlerinde görülen alçalıcı hava hareketleri(yüksek basınçların) sıcaklığı artacağından yağışsızlığa dolaysıyla kuraklığa neden olurlar. Büyük Sahra Çölü buna örnektir.
Maksimum nem sıcak (özellikle çöller) yerlerde fazla, soğuk yerlerde (özellikle kutuplar) azdır.

Sıcaklık (°C)      Maksimum Nem (g/m3)
40                                   50,09
30                                   30,40
20                                   17,32
10                                     9,42
  0                                     4,85
-10                                    2,35
-20                                    1,06
-30                                     0,37
Sıcaklı ile nem arasındaki oranlar

BAĞIL NEM(NİSPİ, ORANSAL NEM) SICAKLIK İLE İLİŞKİSİ

Bağıl (nispi, oransal ) nem; havada bulunan su buharı miktarının (mutlak nem), havanın taşıyabileceği nem miktarına (maksimum nem) oranına denir. Bağıl nem ile sıcaklık arasında ters orantı vardır. Sıcaklık düştükçe maksimum nem de düşer böylece bağıl nem yükselir. Bağıl nem ile buharlaşma arasında da ters orantı vardır.
- Bağıl nem havanın doyma oranını gösterir. Bağıl nem % 70 ise yağış olması için %30 neme ihtiyaç var demektir.. 
-Çöllerde ve karasal bölgelerde bağıl nem az;
-Tropikal bölgede, okyanus ve  deniz kıyılarında ise fazladır. 

BAĞIL NEM FORMÜLÜ              mutlak nem

                                   Bağıl Nem=------------------------  X 100

                                                    maksimum nem
- Hava %100 neme doyması durumunda; mutlak nem değeri maksimum nem değerine eşittir.
- Havadaki nemin %100’ü aşması durumunda; havada yağış vardır ve mutlak nem değeri maksimum değerinden fazla olur.
- Havadaki nemin %100’den az olması durumunda; havada nem açığı vardır ve mutlak nem değeri maksimum nem değerinden azdır.

HAVANIN NEME DOYMASI-DOYMUŞ HAVA; Bağıl nem %100’e ulaştığında havadaki nem açığı ortadan kalkar. Bu havaya doymuş hava adı verilir.

NEM AÇIĞI;Havadaki mutlak nem ile maksimum nem arasındaki farka nem açığı denir. Nem açığı ne kadar az ise bağıl nem o oranda fazla olur.



EK KAYNAKLAR

SUNU nem ve yağış

Konu sınavı kolay http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/nem.pdf
Konu sınavı http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/cografya-9_nem_konu_sinavi-1.pdf  
Konu sınavı2 http://www.suleymansen.com/FileUpload/op42022/File/cografya_9_nem_konu_sinavi-2.pdf

Anasayfa