TÜRKİYE'DE TARIM

Tarım birincil ekonomik faaliyet olup yaklaşık 10.000 yıldır yapılmaktadır. Ülkemizde Neolitik yerleşmelere merkezlık yapan yerlerden biri olduğu için tarım bu topraklarda on binlerce yıldır yapılmaktadır.
 Tarımsal faaliyetler; topraktan elde edilen tarım ürünlerinin yanı sıra hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık faaliyetlerini de kapsamaktadır.

Topraktan yararlanma şekilleri(2012 verilerine göre yaklaşık oranlar % olarak)
* Tarla olarak (25)  *Bağ bahçe olarak(5)  *Çayır ve mera olarak(18) *Orman olarak(27) *Bunların dışınsa(23)
Türkiye’de tarımsal faaliyetleri ve verimliliği etkileyen başlıca doğal ve beşerî faktörler;

Doğal etmenler;* iklim(bol yağış yeterli sıcaklık olumlu-yetersiz yağış ve düşük sıcaklık ise tarımı oldukça olumsuz etkiler),

*yeryüzü şekilleri(düz alanlar yani ovalar, platolar ve vadi tabanları olumlu, engebeli alanları ise tarımı olumsuz etkiler)

*toprak özellikleri( alüvyal olarak bilinen taşınmış topraklar, çernezyomlar ve su dolaşımına imkan veren topraklar tarımsal üretime olumlu katkı sağlarlar)

Beşeri etmenler ise sulama, gübre kullanımı, toprağın bakımı,  tarımda ıslah ve ilaçlama, makineleşme, pazarlama ve tarımı destekleyen kuruluşlardır.

Tarımda üretimi artırmanın yolları nelerdir? Yukarıda belirtilen beşeri etmenlerin doğru olarak ve zamanında yapılmasıdır.

Türkiye'nin tarım alanları haritası

Türkiye'de başlıca tarım ürünleri

Türkiye'nin orta kuşakta yer alması ve yüzey şekillerinin kısa mesafelerde çok değişmesi yetiştirilen tarım ürünlerini sayısı artırır.  Ülkemizde görülen iklim çeşitliliği, tarımsal üretimin de çeşitlenmesini sağlamıştır. 
Sıcaklık ve Su;yer yer kapalı havzaların buluması(İç Anadolu Bölgesi gibi) tarımsal üretimde sulamaya duyulan ihtiyacı artırmıştır.. 

Türkiye'de yapılan tarım yöntemleri
 İntansif (modern) tarım; Sulama, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum gibi uygulamalardan bilimsel yöntemlerle yararlanılan bu tarım metodunda doğal koşullara bağımlılık oldukça düşük olduğundan verim çok yüksektir. Türkiye’de özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında yapılan seracılık faaliyetleri, modern tarım metoduna örnek verilebilir.
 Ekstansif (ilkel) tarım; Geleneksel tarım yöntemi. Ekstansif tarım metodunda  ise sulama, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum kullanımı gibi uygulamalar yetersiz olduğundan verim düşüktür.
Organik tarım insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen, üretimde kimyasal gübreler kullanılmayan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı olan tarımsal üretim biçimidir. Bu yöntemle yapılan tarımın temel amacı; temiz ve sağlıklı gıda, temiz toprak ve temiz su düşüncesidir.
Seracılık;Tarım ürünlerinin dış şartlarlardan konunmuş cam, plastik, fiberglastan vb ürünlerden yapılmış ve  zemini üretime elverişli hâle getirilmiş özel mekânlarda yapılan tarımdır. 

Nadas uygulaması olumsuz iklim şartlarından dolayı tarlaların bir yıl ekilip ikinci yıl ekilmeyerek üretim dışı kalmasıdır.

Sulama DSİ(Devlet Su İşleri) tarafından planlanıp uygulanmaktadır. Büyük sulama projeleri GAP(Güneydoğu Anadolu projesi) ile KOP(Konya Ovası projesi)dir. Bu durum yetersizdir, daha geniş alanlarda DOĞRU sulama yöntemlerini uygulamak gerekliliği söz konusudur.

Tarımı destekleyen kuruluşlar

-    Türkiye Zirai Donatım Kurumu
-    Devlet Su İşleri
-    Toprak Mahsûlleri Ofisi
-    Tarım Kredi Kooperatifleri
-    Ziraat Bankası
-    Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü
-    Çeşitli kooperatif ve kuruluşlar (Fiskobirlik, Tariş, Çukobirlik, Çaykur, Tekel vb.)

Türkiye'nin önemli tahıl ürünleri ve yetiştirme alanları(pdf olarak hazırlanıyor)

Türkiye'de Ormancılık

Türkiye orman bakımından fakir sayılabilecek bir ülkedir. Zira tam anlamıyla orman diyebileceğimiz orman alanı ülkemiz yüz ölçümünün sadece %11’ni kaplamaktadır. Türkiye'nin sahip olduğu yaklaşık 22,3 milyon hektar orman sayılabilecek alan ise, ülke yüz ölçümünün %28,6’sını kaplamaktadır. Orman varlığının Karadeniz(1/4) ve Akdeniz kıyılarında yoğunlaşması, ormancılık faaliyetlerinin bu alanlarda gelişmesini sağlamıştır. Bu alanların %50,1’i verimli, %49,9’u da verimsiz orman niteliğindedir.
Marmara, Ege ve Akdeniz kıyuılarındaki  orman alanlarında yaşanan orman yangıları her geçen gün orman alanlarının küçülmesine neden olmaktadır. Bu yangınların sonuçları ise tam anlamıyla çevre feleketidir.

Türkiye’de üretilen kerestenin yaklaşık %70’i inşaat, %20’si mobilya, %10’u da ambalaj ve diğer sektörlerde kullanılmaktadır. Ormanlar; Türkiye ekonomisine tomruk, maden ve telefon direği, sanayi, kâğıt ve lif yonga odunu üretimiyle katkı sağlar. Bulara ilaveten yan ürün olarak ta gıda maddeleri(keçiboynuzu, çam fıstığı, ihlamur bunlardan bazıları) yine orman ürünleridir. Bunların dışında giderek azalmakla birlikte yakacak ihtiyacının karşılanmasında kullanılmaktadır.

EK KAYNAKLAR

Türkiye'de yetiştirilen tarım ürünleri(ayrıntılı)

Türkiye Tarım Yöreleri(Araştırma yazısı)

Türkiye'nin tarım alanında yapması gereken doğru adımlar nelerdir?  

Dijital Tarım Kütüphanesi

Türkiye tarımsal İstatistikler TUİK VERİ 

Ana sayfa